Tàu đổ bộ SLIM màu vàng trên bề mặt Mặt Trăng. Ảnh: JAXA/Takara Tomy/Sony Group/ Đại học Doshisha/AFP
"Chúng tôi đánh giá rằng không có triển vọng khôi phục liên lạc với Tàu đổ bộ Thông minh Điều tra Mặt Trăng (SLIM), và vào khoảng 22h40 (20h40 giờ Hà Nội) ngày 23/8, chúng tôi đã gửi lệnh dừng hoạt động của SLIM", JAXA cho biết trong thông báo mới.
SLIM, hay Moon Sniper, hạ cánh thành công trên Mặt Trăng lúc 22h20 ngày 19/1 (giờ Hà Nội), giúp Nhật Bản trở thành nước thứ 5 đưa tàu đáp xuống nhẹ nhàng trên thiên thể này. Giờ đây, khoảng 8 tháng sau khi thực hiện chuyến đổ bộ lịch sử, nhiệm vụ của SLIM đã chấm dứt. Lần cuối cùng SLIM liên lạc với Trái Đất là cuối tháng 4, nhưng con tàu đã hoạt động được lâu hơn nhiều so với dự kiến ban đầu.
Cuộc đổ bộ của SLIM đã làm nên lịch sử, nhưng tàu hạ cánh nghiêng khiến lượng ánh sáng Mặt Trời nhận được giảm đi đáng kể. Do đó, con tàu phải hoạt động bằng pin ngay lập tức thay vì năng lượng Mặt Trời như kế hoạch.
Tuy nhiên, mục tiêu chính của SLIM đã hoàn thành: Chứng minh khả năng hạ cánh xuống một thiên thể với độ chính xác đáng kinh ngạc. Vùng hạ cánh hình elip của nó bao quanh một điểm chỉ định với khoảng cách 100 m, nhỏ hơn nhiều so với khoảng cách thông thường là vài km. Tàu Apollo 11 của NASA có vùng hạ cánh hình elip với kích thước lên tới 20 km x 5 km.
"Độ chính xác khi hạ cánh được đánh giá với sai số vị trí khoảng 10 m so với điểm chỉ định, xác nhận chuyến hạ cánh chính xác thành công đầu tiên trên thế giới. Camera đa dải sóng (MBC) đã thực hiện thành công các quan sát quang phổ ở 10 dải bước sóng trên 10 khối đá, vượt quá kỳ vọng. Hơn nữa, con tàu đã được xác nhận là tồn tại qua 3 đêm Mặt Trăng (tương đương khoảng 6 tuần trên Trái Đất với thời tiết cực lạnh) và vẫn hoạt động, thể hiện kết quả vượt xa các mục tiêu ban đầu", JAXA cho biết.
Lần cuối cùng JAXA liên lạc được với SLIM là vào ngày 28/4. Trong 4 tháng qua, nhiều nỗ lực được thực hiện để thiết lập lại liên lạc với tàu đổ bộ, lần gần nhất là vào tuần trước, và đều thất bại. Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học thú vị vẫn diễn ra kể cả khi không có phản hồi từ con tàu.
NASA đã thử nghiệm Mạng lưới Gương phản xạ ngược Laser bằng cách dùng Tàu quỹ đạo Trinh sát Mặt Trăng (LRO) để chiếu laser vào SLIM. Trong tương lai, công nghệ này có thể giúp xác định vị trí chính xác của những vật thể hoặc cơ sở trên Mặt Trăng và cung cấp địa điểm để hạ cánh với sai lệch cực nhỏ.
Thu Thảo (Theo AFP, IFL Science)